Erken ergenlikten neden korkmalıyız?
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Prof. Dr. Fatma Demirel, bilgilendiriyor
Ergenlikte normal sınırlar nelerdir? Erken ergenlikten neden korkmalıyız?
Günümüzde yaşadığımız çevrenin, gıdalarımızın kirlenmesi, gıdalardaki katkı maddelerinin, plastik malzeme kullanımın artması, hepimizin olduğu kadar çocuklarımızın da sağlığını olumsuz etkilemektedir. Son zamanlarda ebeveynlerde çocuklarında ergenliğin erkene kayması ile ilgili endişeler ve bunun için çocuk endokrin polikliniklerine başvurularda artışlar yaşanmaktadır. Öyle ki tamamen normal ergenlik yaşayan kız çocukları bile aileleri tarafından “acaba ergenliğe erken mi girdi?” endişesi ile doktora getirilebilmektedir. Bu nedenle öncelikle Türk kız ve erkek çocukları için normal ergenlik sınırları nedir bunlardan sözedelim.
Ortalamalar üzerinden konuşacak olursak, sağlıklı Türk kız çocuklarında ergenlik 10,5 yaş civarında başlamakta, 12-13 yaş arasında adet görülmekte, yaklaşık 16 yaş civarında da ergenlik tamamlanmaktadır. Ergenliğin başlangıcı için sınır 8 yaş olup, bu yaştan ergenlik belirtilerinin başlaması erken ergenlik olarak tanımlanmaktadır. Kızlarda önce meme tomurcuklanması, sonra bikini bölgesinde tüylenme, sonra koltuk altı tüylenmesi, en son da adet kanaması gerçekleşmektedir.
Erkeklerde ise ergenliğe giriş 11 yaş civarında başlar, testis hacmi 4 mL üstüne çıkar. Kasık ve koltuk altı tüylenmesi 12 yaştan sonra izlenir. 17-18 yaş civarında sakal ve bıyıklar çıkmaya başladığında ergenlik sonuna gelinmiş demektir. Erkek çocukta ilk belirtiler 9 yaştan önce başlarsa erken ergenlik olarak adlandırılır.
Bir çocuğun yaşıtlarından ve normal zamanından önce ergenliğe girmesi bazı önemli sorunları da beraberinde getirir. Kemiklerin erken olgunlaşması ve kemik büyüme kıkırdaklarının erken kapanması ciddi boy kısalığı ile sonuçlanabilir. Kız çocuklarının zamanından önce salgılanan fazla miktarda östrojene maruz kalması erken yaşta adet görmelerine neden olur ve ilkokul çağındaki bir çocuğun öz bakım ve hijyen açısından ciddi sıkıntılar yaşamasına neden olur. Rahim ve yumurtalıklarda erken östrojen maruziyeti de erişkin çağda erken menapoz ve rahim kanseri gibi ciddi sağlık problemlerine zemin hazırlar.
Erkek çocuklarda ise vücudun çok erken dönemde testosterona maruz kalması önce büyümede hızlanma ve ardından boyun kısa kalmasına yol açar. Çocukluk çağında gereğinden fazla testosteron huysuzluk, saldırganlık, cinsel dürtülerde artma gibi davranış değişikliklerine yol açar ve çocuğun sosyal uyumunu bozar.
Erken ergenlik tedavisi mümkün bir sağlık sorunudur. Kullanılan ilaçların uzun vadede bilinen hiç bir ciddi yan etkisi yoktur. Çocuğun çocukluğunu yaşaması, bünyesinin ve psikolojisinin hazır olduğu bir çağa kadar ergenliğin ertelenmesi onun gelecekteki hayatına, ruh ve beden sağlığına inanılmaz katkılar sunar.