Geriatri (Yaşlılık Hekimliği)
Geriatri (Yaşlı Hekimliği), 65 yaş ve üstündeki hastalarla bütüncül bir bakış açısıyla ilgilenen, koruyucu hekimlik uygulamalarını, tanı ve tedavi ve hasta takibini, diğer tıp branşları ile koordinasyon halinde yürüten, dahiliye uzmanı hekimlerin yan dal uzmanlığı alarak uzmanlaştıkları bir klinik tıp bilimi dalıdır. Modern sağlık altyapısı bulunan ülkelerde kronik hastalığı olsun yada olmasın yaşlıların ilk başvurduğu ve devamında da rutin takibini yaptırdığı bölüm geriatridir.
Niçin Geriatri?
Çünkü nüfus yaşlanmakta ve yaşam süresi uzamaktadır.
Geriatri bölümünün hedefleri sağlıklı yaşlanma ve yaşlının mevcut sağlığını korumak, hastalıkları tedavi etmek ve yaşam kalitesini iyileştirmektir.
Yaşlılık döneminde, yaşamın diğer dönemlerine göre hastalık riskleri artar.
Yaşlılık döneminde hastalıkların belirtileri, diğer yaş gruplarından farklılık gösterir.
Yaşlılık döneminde kişi ilaçların yan etkileri ve etkileşimlerine daha hassas hale gelir.
Yaşlılık döneminde hastalığın seyri, çok daha hızlı ve kötü seyredebilir.
Yaşlılık döneminde hekim-hasta yakını işbirliği çok daha önemlidir.
Geriatri, yaşlı hastaların mümkünse sağlık problemlerinin tek bir merkezde çözümü ya da çözümünde branşlar arasında koordinasyonu sağlayan bilim dalıdır.
Geriatri uzmanı hekimler, yaşlılık dönemi hastalıklarına ve yaşlılık döneminde sağlığa bağlı yaşam kalitesinin arttırılmasına odaklanır. Yaşlılıkta bir sağlık sorunun yaşa mı bağlı yoksa hastalık kaynaklı mı olduğunu değerlendirebilir ve birçok hastalık henüz ortaya çıkmadan tıbbi öngörüler ortaya koyarak önleyici tedaviler planlayabilirler.
Yaşlılarda sık görülen ancak özel olarak sorgulanmaz ise gözden rahatlıkla kaçabilen depresyon, erken evre demans (bunama), idrar kaçırma (inkontinans), uyku bozuklukları, beslenme bozukluğu, kas erimesi (sarkopeni), kas-eklem rahatsızlıkları gibi hastalıkların tedavisi ve önlenmesi için oldukça etkili bir bölümdür. Geriatri bölümünde hastanın tıbbi, sosyal ve günlük yaşam aktivitesine ilişkin öyküsü alındıktan sonra genel- kapsamlı bir fizik muayene yapılır. Yaşlının yaşam şartları, kaygı- korku- beklentileri, bağımsızlık durumu değerlendirilir. Bu değerlendirmeleri yaparken sıklıkla yaşlılar için özel olarak düzenlenmiş testler kullanılır. Geriatri hekimi, bu süreçte nöroloji, üroloji, fizik tedavi, diyetisyen ve klinik psikologlarla birlikte çalışarak bütüncül değerlendirme yapar. Çünkü, zihin, beden ve ruh sağlığı bir bütündür ve birbirlerini etkilemektedirler.
Geriatri bölümüne 65 yaş ve üzerindeki tüm bireyler başvurabilir.
Her türlü dahili hastalığı olanlar (şeker, tansiyon, kolesterol yüksekliği, guatr, böbrek hastalığı, mide- barsak hastalıkları, kan hastalıkları, kemik erimesi gibi), özellikle birden fazla hastalığı bulunan, çok sayıda ilaç kullanan ve ilaçlarının düzenlenmesi gerekenler, beslenme bozukluğu olan, unutkanlık, uykusuzluk, sık sık düşme, denge kaybı, idrar kaçırma gibi şikayetleri olan hastalar geriatri bölümünden en çok faydayı görenlerdir.
Sağlıklı yaşlanmak isteyen herkes geriatri bölümlerine başvurabilir.
Geriatri bölümünde hastaya sağlıklı yaşlanma konusunda önerilerde bulunulur. Bireyin yaşam tarzında değişiklik yapabilmesi için rehberlik yapılır. Her yıl yapılması gereken tetkikler, taramalar (kanser, kemik erimesi gibi) yapılabilir. Koruyucu aşılar konusunda bilgi verilir. Dolayısıyla sağlık kontrolünden geçmek isteyen yaşlı bireyler geriatri bölümüne başvurabilirler. Yaşlı yakınları yaşlıların geriatri bölümünde takip edilmesi için inisiyatif alabilirler.
Yaşlılık döneminde açıklanamayan bazı şikayetler gözden kaçırılmamalıdır.
Açıklanamayan ama araştırılması gereken bir şikâyeti olan (kilo kaybı, kansızlık, kan tetkiklerinde bir bozukluk gibi) hastalar da yine geriatri bölümünde tetkik ve tedavi edilebilirler.