Uzm. Dr. H.Sema Atalay Çatal yazdı
Kulunçları Kırmak Mümkün Mü?
Kulunç (gergin bantlar), kasılmış bir kasın, gevşeyememesi sorunudur. Kaslar üzerinde genellikle gergin bantlar zemininde gelişen ağrılı ve hassas noktalara (kas düğümcükleri) ise tetik nokta denir. Tetik noktalar genellikle kas liflerinin orta noktalarında yer alırlar. Bu noktalar sinirlerin kaslara girdiği ve sinyallerini ilettiği noktalardır. Aşırı kullanım, stres, travmalar veya postür bozukluklarına bağlı kas liflerinde aşırı ve şiddetli bir şekilde kasılma meydana gelir. Kas lifleri devamlı kasılı kaldıklarında bu bölgedeki kan dolaşımının azalmasına bağlı olarak oksijensizlik ve zararlı maddelerin uzaklaştırılmasında yetersizlik olur. Bu durum ağrı sinyali oluşturarak kasılmanın artmasına neden olur ve kasılmanın artması kan akım bozukluğunu daha da çok artırır ve kısır döngü oluşur. Kulunçlar, bedende kasın olduğu her yerde ancak daha çok baş, boyun, omuz kuşağı, sırt ve bel bölgesinde ortaya çıkarlar. Sağlığa önemli bir tehlike oluşturmayan kulunçlar şiddetli ağrı yapması ile bilinirler. Ağrı ile birlikte halsizlik, yorgunluk ve uyku problemleri de yaşanabilir.
Peki Bir Kas Kasıldıktan Sonra Niçin Gevşeyemez?
Bir kasın kasılıp kalmasının temel nedeni, belli bir pozisyonda sabit kalınması ya da kasa ani bir yüklenmedir. Kulunç her yaş grubunda ortaya çıkabilir ancak orta yaşlarda, özellikle hareketsiz yaşam tarzını benimseyen kişilerde ve kadınlarda daha fazla rastlanır.
Yorgunluk, aşırı egzersiz, soğuk ve rüzgarlı hava, ceryanda kalmak, klimalı ortam, uzun süren hareketsizlik, duygusal gerilim ve stres kulunca bağlı olan ağrıların artmasına neden olabilirler.
Ani ve ters bir hareket yapmak kulunca neden olabilir. Örneğin ön koltukta otururken; arabanın arka koltuğuna uzanıp bir eşya almaya çalışmak ters bir harekettir. Duyarlılığı yüksek kişilerde dişlerini fırçalamak için ağzını açarken boynunda kulunç oluşabilir. Aniden ağır bir yük kaldırmak da kulunç oluşumuna sebep olabilir.
Kulunç Mu, Boyun Ya Da Bel Fıtığı Mı Ya Da Migren Mi?
Bu ayırımı yapabilmek için öncelikle FTR uzman hekimine muayene olmalı ve tanı net olarak konulduktan sonra tedavisi planlanmalıdır. Neden mi? Çünkü, boyun ve sırt bölgesinde ki bir kulunç baş ağrısı yaptığı için migren ile, kolda ağrı ve uyuşma yaptığında ise boyun fıtığı ile karışabilir. Yine bel ve kalça bölgesinde oluşan bir kulunç ağrısı kasık ve bacaklara vurarak bel fıtığı ile karışabilir. Vitamin ve kalsiyum eksiklikleri kulunç ağrısına sebep olabilir.
Gelelim Tedavisine…
Kuluncunuz var ise kulunç kırdırmayı asla düşünmeyin. “Kulunç kırma”, gergin kas ve bantların sert bir masaj ile yumuşatılmaya çalışılmasının halk arasındaki adıdır. Bu sert masajların hastaya zarar verebilme ihtimali vardır. FTR uzman hekimleri olarak bizim tedavideki amacımız tanıyı doğru koymak; sonra ağrının giderilmesi, yeterli kas kuvvetinin sağlanması ve etkilenmiş kasın sebep olduğu eklem hareket kısıtlılığının giderilmesidir.
Evet şimdi geldik tetik nokta tedavilerine…İlaçlar (ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar), fizik tedavi uygulamaları, lokal tetik nokta enjeksiyonları, kuru iğne tedavisi, ozon terapi (lokal tetik nokta ozon enjeksiyonu ve sistemik ozon terapi), kinezyobantlama, nöral terapi, akupunktur, spreyleme kası germe ve gevşetme (akut durumlarda tercih edilebilir), masaj, mobilizasyon, lazer tedavisi, şok dalga tedavisi, egzersiz
Stres yönetimi, ağrı oluşturacak faktörlerden uzak durulması, sürekli hareketsiz bir yaşam tarzının benimsenmemesi, ani vücut hareketlerinden kaçınmak, dengesiz bir şekilde yük kaldırmamak, iş hayatımızda postürü koruyacak önlemlerin alınması, yürüme, yüzme, koşu, dans gibi büyük kas gruplarının çalıştırıldığı aerobik egzersizlerin hayatımızın bir parçası olması tetik nokta oluşumuna yönelik en önemli koruyucu önlemlerdir.
Ağrısız ve kulunçlar nedeni ile hareketi kısıtlanmamış bir yaşam diliyorum.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. H.Sema Atalay Çatal