Rahim ağzı kanserleri belirti verdiklerinde hastalık genellikle ileri evreye geçmiştir.
RAHİM AĞZI KANSERİ ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR
Yüzüncü Yıl Hastanesi’nin aynı zamanda Tıbbi Direktörü olan Prof. Dr. Özbaşar, rahim ağzı kanseri ile ilgili önemli bilgileri paylaştı.
-
• RAHİM (Uterus)
-
• TÜPLER (Tuba uterina )
-
• YUMURTALIKLAR (Over veya Ovarium )
-
• HAZNE ( Vagina )
Bu dört organ “Kadın İç Genital Organları” olarak adlandırılırlar.Bunlardan tüpler ve yumurtalıklar, sağlı, sollu olmak üzere ikişer adettir.Rahim, haznenin tepesine açılan, idrar kesesinin ( Mesane ) üzerine, yani öne doğru dönük, ters duran armut şeklinde bir organdır. Armudun sapının girdiği yere benzer olan kısmına Rahim Ağzı adı verilir.
Vagina’ya yerleştirilen, spekülüm denilen aletle, vagina açılıp, genişletildiğinde, vagina’nın dibinde rahim ağzı görülecektir. Rahim ağzının ortasında, servikal kanal dediğimiz kanalın, dış giriş deliği görülür. Yaklaşık 4 cm. uzunluğundaki bu kanal normalde 2-4 mm. çapındadır. Doğum sırasında genişliği 10 santimetreye kadar ulaşarak, rahim içindeki bebeğin vagina’ya geçip doğmasını sağlar.Rahim ağzı ( Serviks ) kanserleri, bu bölgedeki hücrelerin, kontrolsüz ve dejenere bir şekilde gelişmesiyle ortaya çıkan kötü huylu ( Malign ) bir hastalıktır. 45 yaş altı kadınlarda, meme ve akciğer kanserinden sonra, kanser ölümlerinde üçüncü sırayı alır. Dünya yüzünde her 2 dakikada bir kadın serviks kanseri nedeniyle yaşamını yitirmektedir. Ancak, serviks kanseri önlenebilir bir hastalıktır.
Smear testi, yukarıda anlatmış olduğumuz servikal kanalın girişinden ve rahim ağzından alınan hücrelerin incelenmesi için yapılır. Pap-smear testi sonuçları, bize anormal hücreler veya hücresel değişiklikler olduğunu bildirecektir. Anormal hücreler veya hücresel değişiklikler saptanması normalin dışında bir bulgudur. Hücresel değişikliklerin tümü acilen tedavi edilmeniz anlamına gelmez. Bazıları tedavi gerektirmeden kaybolabilir. Değişikliklerin derecesine bağlı olarak daha ileri tetkiklere gerek duyulabilir.Smear testi ile, çok uzun yıllar sonra başlama ihtimali olan serviks kanserleri dahil, basit hücresel değişiklikler önceden tedavi edilerek önlenebilir.
Rahim ağzı kanserine HPV (İnsan Papilloma Virusu) neden olur. İnsanlarda 100 ün üzerinde HPV tipi vardır ve bunlar numaralandırılmıştır. Kanser yapabilen, yüksek riskli dediğimiz 15 tip vardır. Tüm dünyada, serviks kanserlerinin yaklaşık % 70 inden HPV 16 ve 18 sorumludur. HPV 6 ve 11 gibi düşük riskli grup ise hem kadında hem erkekte siğillerin % 90 ının ortaya çıkma nedenidir.
Ancak bu, her HPV saptanan kadın kanser olacak demek değildir. Yüksek riskli HPV bulunan kadınlarda kanser ortaya çıkma olasılığı sadece % 1-3 oranındadır. Beraberinde aşağıdaki etkenler de varsa kansere gidiş daha artar.
-
• Yüksek riskli (kansere neden olabilen) HPV enfeksiyonu
-
• Sigara içimi
-
• Erken yaşta cinsel ilişki
-
• Çok eşlilik
-
• AIDS benzeri hastalıklar, böbrek ve karaciğer transplantasyonu veya bazı özel hastalıklar nedeniyle immün sistemin ilaçlarla baskılanması
-
• Çok çocuk doğurma
-
• Diğer genital bazı enfeksiyonlar
-
• Genetik etkenler
Hiç seksüel ilişki yaşamamış genç kızlarda da HPV görülebilir. Oran çok düşük olsa da doğum sırasında aktif enfeksiyon geçiren anneden veya tırnak altlarında yerleşmiş virüslerden HPV bulaşabilir.
Rahim ağzı kanserleri belirti verdiklerinde hastalık genellikle ileri evreye geçmiştir. Erken evrede büyük bir çoğunlukla belirti vermezler. Gerekli kontrollerini yaptırmayan kadınlarda, şikayetlerin ortaya çıkmasıyla yakalandığında, tedavi şansı oldukça düşüktür. Erken evrede yakalanan hastalardan yaklaşık 10 da 9 u hiç kanser olmamış gibi yaşamlarını sürdürürken, ileri evrede saptanan hastaların yaklaşık 10 da 7 si yaşamlarını kaybetmektedirler.
Düzenli jinekolojik muayene ve Pap-smear testi serviks kanserinden korunmada yardımcıdır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi serviks’teki değişiklikler, Pap-smear testi ile tespit edilerek kanser gelişmeden tedavi edilebilir. Düzenli Pap-smear testi yaptırmayan kadınlarda serviks kanseri riski artmaktadır.